ASANSÖR TÜRLERİ

Makina dairesindeki tahrik motorunun kumanda panosundan aldığı komut vasıtasıyla harekete geçip, kabini istenilen yöne hareket ettirmesi yoluyla çalışır. Kabin, karşı ağırlıkla müşterek çalışır. Aralarındaki çelik halatın tahrik kasnağı ile sürtünmesinden kaynaklanan bir hareket vasıtasıyla yukarı aşağı hareket ederler. Kabin ve karşı ağırlık birbirleri ile yaklaşık eşit ağırlıktadırlar. Bu sebeple enerjiden tasarruf edilmiş olmaktadır. Bu tür tahrik makinelerine sürtünme tahrikli asansörler denir. Ayrıca Halat veya zincirin tahrik kasnağı üzerine sarılması ile çalışan asansörlerde mevcuttur. Bu şekilde çalışan asansörlere de tamburlu asansörler denir.

Asansörler taşıma kapasitesine göre türlere ayrılır. Konutlarda kullanılan asansörler; 100, 180, 240, 320, 400, 630, 1000 kğ olmak 7 türe ayrılır.

Konut dışı yerlerde kullanılan asansörler; 630, 800, 1000, 1200, 1600 kğ olmak üzere 5 türe ayrılır. Sağlık tesislerinde kullanılan asansörler; 1600, 2000, 2500 kğ olmak üzere 3 türe ayrılır. Asansörler hızlarına göre 0,63 m/sn, 1 m/sn, 1,6 m/sn, 2,5 m/sn ve 2,5 m/sn’ nin üzerindeki hızlar olmak üzere 5 çeşittir. Bunlara bağlı olarak asansörlerin kabin, makine dairesi ve kuyu boşluğu ebatları da değişiklik arz etmektedir.Yine bunlara ek olarak asansörler hızlarına göre değişik güçte motor ve fren sistemi kullanmaktadır. Regülatör düzeneği asansör halatlarının kopması durumunda devreye girip kabini frenleyen bir emniyet tertibatıdır.

Makine daireleri binaların üzerinde belirgin bir yapıya sahiptir ve bina üzerinde belli bir yer kaplamaktadır . makine dairelerinin bina üzerinde yer kapladığı ve bina estetiğini bozduğu düşünülürse , gerek binaların yapısı ve kullanım alanlarından tasarruf etmek gerekse gelişen teknolojiye ayak uydurmak amacıyla ülkemizde makine dairesiz asansörlerin montajı yaygınlaşmaya başlamıştır. Makine dairesine gerek duyulmaması; gelir getiren bina alanını arttırmakta , bunun yanı sıra, sistemin enerji etkinliği, işletme maliyetini düşürerek ek bir değer kazandırmaktadır .

Makine dairesiz asansörlerde kullanılan dişlisiz(senkron) asansör makine-motorları birçok üstünlük ve avantajlara sahiptir . Bu makine frekans kontrollü çalışıp , motoru akuple edilen yüksek duyarlıklı enkoder ve hassas denetim sağlayan kapalı çevrim sürücü sistemi sayesinde kalkış,duruş ve seyir esnasında mükemmel bir konfor sağlamaktadır.

Sessis ve titreşimsiz çalışırlar . Konforun yanı sıra mıknatıs uydurmalı dişlisiz tahrik sistemlerinin , geleneksel asenkron motor sistemlerine kıyasla en önemli üstünlüğü getirdiği enerji tasarrufudur . Yüksek hızlı dönen mıknatıs uyarmalı senkron motorlarda enerji verimi ( harcanan elektrik enerjinin mekanik enerjiye dönüşme oranı ) asenkron motorlardan daha yüksek düzeylere çıkmaktadır . Dişli grubun ortadan kalkması ile aynı tahrik gücü gereksinimi ( aynı seyir hızı ve taşıma kapasitesi ) için geleneksel sistemlere göre %40’a varan oranda daha küçük motor gücü seçilmesi mümkün olmaktadır .

Asenkron motorlara kıyasla çok daha etkin gerçekleştirilen tork ve hız denetimi sayesinde kat hizalamasında kusursuz bir hassasiyet sağlanmaktadır . Yumuşak kalkış ve duruşlar sayesinde halat kasnak arasındaki sıyırmalar minimum düzeyde tutulduğundan halat ve kasnak aşınmaları klasik sistemlere göre oldukça düşük bir düzeydir .

Dişli grubunun tümüyle ortadan kalkması , bakım ve onarım gereksinimini büyük ölçüde azaltmıştır. Periyodik yağ değişimi, yetersiz yağlama altında çalışma sonucu ortaya çıkabilecek sorunlar , ses ve vibrasyon problemleri ve arızalar dişlisiz sistemlerde tamamen ortadan kalkmıştır .

Motora akuple edilmiş olan elektromekanik fren yüksek güvenlik sağlamaktadır . Bu frenler , kabinin kontrolsüz yukarı hareketinde güvenlik komponenti olarak kullanılabilmekte olduğundan kontrolsüz yukarı hareketi engelleyici kayma fren kullanılmasına gerek kalmamaktadır .

Makine dairesiz Sistemlerin Avantajları

1-Makine dairesine gerek duymaması ile bina hacminde tasarruf
2-Üstün kontrol teknikleri ile eşsiz duruş hassasiyeti
3-Her çeşit binaya kolay entegrasyon
4-Kaldırma ünitesinin üstün performansı ile sessiz ve konforlu seyir
5-Daha az kalkış akımı , daha az enerji kullanımı
6-Dişli kutusunun olmaması nedeniyle yıpranımın son derece az olması ve bakım kolaylığı
7-Sistemin yağsız olması çevre kirliliği ve yangın tehlikesini tamamen ortadan kaldırması
8-Optimum performans

Tahrik yeteneğinin hidrolik pompa ünitesi tarafından sağlandığı asansör tipidir. Hidrolik asansörler, elektriğin tahrik ettiği pompanın yağ itmesiyle pistonların kabini kaldırması esasına göre çalışır. Pompalanan yağ, hidrolik üniteden belirli şartları yerine getirerek geçip, borular vasıtasıyla silindiri harekete geçirir. Silindirin direkt (1/1) veya endirekt (2/1) olarak ittiği kabin, alınan kumanda ile gerekli kata taşınır. Tahrik motoru, sadece asansör yukarı giderken çalışır. Aşağı yönde ise sistem kendi ağırlığı ile hareket eder. Bu avantaj, herhangi bir olası arızada (enerji kesilmesi, sigorta atması gibi) kabinin aşağı yönde hareketini, ilave enerji kaynakları olmadan mümkün kılabilir. Bu tip asansörler 240 kg’dan 10000 kg’a kadar taşıma kapasitesi ve 1 m/s ‘ye kadar hız seçenekleri ile çeşitlendirilebilir. Makine dairesi uygun olmayan durumda çözüm seçeneklerinden biridir. Kuyu üzerinde makine dairesi yerine, hidrolik ünitenin monte edileceği uygun bir zemin yeterlidir. Orta düzeyde yolcu akışı için idealdir. Asansörün seyri oldukça sessiz ve konforludur. İhtiyaca göre insan, yük ve araç taşımak için kullanılır.

Hidrolik Asansörlerin Avantajları

1-Binalarda daha etkin kullanabilir alan yaratır.
2-Büyük kabin alanları sağlar.
3-Çatı dizaynında serbestlik ve teras katına ulaşma imkanı
4-Binaya gelen yükün tabana iletilmesi ile bina statik hesaplarında kolaylık
5-Yüksek taşıma kapasitesi ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilme
6-Aşağı inişte masrafsız çalışma
7-Sessiz çalışma
8-Darbesiz kalkış ve duruş
9-Hidrolik Asansörlerin Dezavantajları
10-Kullanılan yağın özellikleri, sıcaklık ile değiştiğinden performans değişiklikleri
11-Gerekli motor gücü aynı hızda ve aynı kapasitedeki konvansiyonel tip asansörlere oranla 2-3 kat fazladır.
12-Motor sadece yukarı yönde çalışmasına rağmen enerji tüketimi en az iki kat fazladır.
13-Seyir mesafeleri sınırlıdır.
14-Yağın ısı seviyesini sabit değerlerde tutabilmek için sıcak bölgelerde klima soğuk bölgelerde ise ısıtıcı gerekebilir.
15-Yüksek süratli asansör uygulamaları için uygun değildir. (Asansör hızı maksimum 1 m/s ye kadar yükseltilebilir.)